بتن متخلخل (نفوذپذیر) چیست؟

تحولات سال‌های اخیر در امر روسازی به وضوح جای پای روسازی‌های بتن متخلخل را مشخص می‌کند. روسازی در روش سنتی با مواد متراکم انجام می‎شد اما بررسی‌ها نشان می‌دهد بتن متخلخل می‌تواند گزینه مناسب‌تری باشد.

اگر قصد داشته باشید از روسازی به عنوان ابزاری برای مدیریت روان آب و آب فاضلاب بهره بگیرید، می‌توانید روش‌های نوین را امتحان کنید. رویکرد روسازی بتن متخلخل در مقابل شیوه‌های سنتی قرار می‌گیرد.

روسازی به وسیله بتن متخلخل

در این ایده برای مدیریت روان آب به جای زهکشی سطحی آب و هدایت به نهر و کانال، روی نفوذپذیری سطحی حساب باز شده که راه‌حلی هوشمندانه تر است. در سال‌های اخیر، توسعه راه‌ها و ساخت و ساز تغییرات بسیاری در محیط طبیعی ایجاد کرده است و روسازی‌های متراکم میزان نفوذ سطحی را کاهش داده و توانایی خاک را برای نفوذ آب کاهش می‌دهد. نفوذ کمتر آب به داخل زمین باعث خواهد شد تا تغذیه آب زیرزمینی کمتر صورت گیرد، سرعت حرکت آب سطحی بیشتر شود و هدایت سیلاب‌ها سخت‌تر. بتن متخلخل کمک می‌کند تا نفوذپذیری به سطح زمین باز گردد.

این شیوه به سال‌های آخر دهه ۱۹۶۰ باز می‌گردد. آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا (EPA)، تحقیقاتی را در زمینه روسازی سازگار با محیط زیست آغاز کرد که نتیجه آن توسعه روسازی بتن نفوذ پذیر بود. بتن متخلخل نوعی از روسازی است که به راحتی اجازه نفوذ سیالات را می‌دهد. به این ترتیب رواناب و سیلاب ساده‌تر کنترل می‎‌شود. به نوعی مدیریت فاضلاب‌های سطحی با این روش بهبود می‎یابد. اگر بتوان این سیستم‎ را با استفاده از فیلترهایی برای کاهش آلاینده‌های رواناب تعبیه کرد، یکی از گزینه‌های ایده‌ال روسازی است. البته هنوز این روش برای مسیرهای کم‌ترددتر انتخاب می‌شود.

ساختار روسازی بتن متخلخل

ساختاری که برای روسازی با بتن متخلخل پیشنهاد می‌شود شامل لایه‌هایی از دانه‌های گسسته یا همان مخزن، لایه‌ای از خاک درشت دانه و یک سطح فیلتر است که همگی بر روی بستری نفوذ پذیر اجرا می‌شود. اجرای این سیستم نیاز به تخصص و آموزش‌های کافی دارد. با توجه به گسستگی ساختاری این روسازی، امکان انسداد کم نیست. در صورت عدم اجرای صحیح فیلتراسیون نیز امکان آلودگی آب زیرزمینی نیز وجود دارد.

مزایا روسازی به وسیله بتن نفوذپذیر چیست؟

همانطور که گفته شد اولین بار سازمان‌ها و ارگان‌های زیست محیطی تلاش کردند تا در زمینه روسازی بتن متخلخل مطالعاتی صورت گیرد. مزیت‌های زیست محیطی و ایمنی این شیوه از اهداف توسعه آن بوده است. اما در نهایت اجرای صحیح این سیستم مزایای دیگری را نیز به همراه داشت.

• این روش روسازی به سیالات اجازه نفوذ می‌‎دهد. به این ترتیب می‌توان رواناب را بهتر مدیریت کرد.
• سروصدا کاهش می‌یابد و ایمنی اتومبیل و عابرین پیدا لحاظ می‌شود.
• جلوی پاشش آب گرفته می‌شود و زمستان‌ها، یخ زدگی سطحی کاهش پیدا می‌کند.
• بسیاری از هزینه‌های تعمیرات سطح روسازی و آسیب‌هایی که در اثر یخ زدگی به وجود می‌آید نیز کاهش پیدا کرد.

انجمن بتن آمریکا، مزیت‌های دیگری را نیز برای این سیستم برشمرده است.

• با اجرای بتن نفوذ پذیر امکان رسیدن آب و هوا به ریشه گیاهان وجود خواهد داشت.
• به دلیل عدم تجمع آب، فضای بیشتری برای پارک ماشین در پارکینگ‌ها ایجاد می‌شود.
• در زمینه روسازی باند فرودگاه نیز، فضا بهینه سازی شده و امکان بلند شدن تعداد بیشتری هواپیما ایجاد خواهد شد.

معایب روسازی به وسیله بتن نفوذپذیر چیست؟

در این بخش به برررسی معایب این نوع روسازی خواهیم پرداخت.

• تخصص فنی برای اجرای این سیستم هنوز در همه دنیا وجود ندارد.
• چالش‌های اجرای روسازی بتن متخلخل در مناطق سردسیر بیش‌تر است.
• خطر آسیب به آب زیرزمینی و نشت مواد سمی به لایه‌های زیر سطحی وجود دارد.
• این سیستم می‌تواند به نفوذ آب به لایه‌های زیرین کمک کند اما در عین حال خود خطری بالقوه برای آلودگی آب‌های زیرزمینی است.
• کمبود منابع علمی

میزان تحقیقات انجام شده روی این شیوه روسازی کم است و باید روی اثرات زیست محیطی آن پژوهش‌های بیشتری انجام شود.